The Analects/Lunyu1

Readings from the Analects (论语)

tacingga ujui fiyelen	学而第一
1. fudzi hendume: tacimbime erinderi urebuci,inu urgun wakao?	1. 子曰:学而时习之、不亦说乎?
gucuse bifi goro baci jici, inu sebjen wakao?	有朋自远方来、不亦乐乎?
niyalma sarkv seme korsorakv oci, inu ambasa saisa wakao?	人不知而不愠、不亦君子乎?
...............................................................................	...............................................................................
2. iodzi hendume: terei yabun, hiyooxun deocin bime, dergi be necire de amurangge komso dere.	2. 有子曰:其为人也孝弟而好犯上者鲜矣。
dergi be necire de amuran akv bime, facuhvn be deribure de amurangge akv kai.	不好犯上而好作乱者未之有也。
ambasa saisa fulehe be kicembi. fulehe ilici doro banjinambi.	君子务本本立而道生。
hiyooxun deocin, serengge, tere gosin be yabure fulehe dere.	孝弟也者其为仁之本与。
...............................................................................	...............................................................................
3. fudzi hendume: faksi gisun, araha cira de, gosin komso dere.	3. 子曰: 巧言令色鲜矣仁。
...............................................................................	...............................................................................
4. dzengdzi hendume: bi inenggideri ilan hacin be, mini beyede kimcimbi.	4. 曾子曰:吾曰三省吾身、
niyalmai jalin bodoro de, tondo akv ayoo.	为人谋而不忠乎、
gucu gargan i baru guculere de, akdun akv ayoo.	与朋友交而不信乎、
ulahangge be ureburakv ayoo.	传不习乎。
...............................................................................	...............................................................................
5. fudzi hendume: minggan sejengge gurun be dasara de,	5. 子曰:道千乘之国、
baita be ginggulembime akdun oso.	敬事而信、
kemneme baitalambime niyalma be gosi,	节用而爱人、
irgen be takvrara de erile.	使民以时。
...............................................................................	...............................................................................
6. fudzi hendume: deote juse dosici, hiyooxun.tucici, deocin.	6. 子曰:弟子入则孝出则悌、
ginggulembime, akdun oso.	谨而信。
geren be gemu gosimbime,gosingge de kamjile. yabume funcehe hvsun de, xu be taci.	泛爱众而亲仁行有余力则以学文。
...............................................................................	...............................................................................
7. dzi hiya hendume: sain be saixara de, boco de amuran be guribure,	7. 子夏曰:贤贤易色、
ama eme be uilere de, hvsun be akvmbume mutere,	父母能竭其力、
ejen be uilere de, beyebe waliayatai obume mutere,	事君能致其身、
gucu gargan i baru guculere de, gisun akdun ojoro ohode,	与朋友交言而有信。
udu tacihakv sehe seme, bi urunakv tacihabi sembi.	虽曰未学吾必谓之学矣。
...............................................................................	...............................................................................
8. fudzi hendume: ambasa saisa ujen akv oci, horon akv,	8. 子曰:君子不重则不威、
taciha seme beki akv, tondo akdun be de obu.	学则不固、主忠信。
beye de isirakvngge de ume guculere.	无友不如已者。
endebuhe be halara de ume sengguwendere.	过则勿惮改。
...............................................................................	...............................................................................
9. dzengdzi hendume: duben be olhoxoro, goro be amcara oci,	9. 曾子曰:慎终追远、
irgen i erdemu jiramin de dahvmbidere.	民德归厚矣。
dzi kin,dzi gung de funjime,fudzi,yaya gurun de isinaha de,	子禽问于子贡曰、夫子至于是邦也、
urunaku terei dasan be donjirengge baire de bio.eici alara de bio.	必闻其政求之与抑与之与。
...............................................................................	...............................................................................
10. dzi gung hendume: fudzi,nemgiyen,nesugen,gungencuke,boljonggo, anahvjan de bahabi.	10. 子贡曰:夫子温良恭俭让以得之、
fudzi i baimbi serengge,niyalmai baire ci encu akv semeo.	夫子之求之也其诸异乎人之求之与。
...............................................................................	...............................................................................
11. fudzi hendume: ama bisire de,terei mujin be tuwambi,	11. 子曰:父在观其志,
ama akv oho de,terei yabun be tuwambi.	父没观其行、
ilan aniya otolo,ama i doro be halarakv oci hiyooxungga seci ombidere.	三年无改于父之道可谓孝矣。
...............................................................................	...............................................................................
12. iodzi hendume: dorolon i baitalan de, hvwaliyasun wesihun,	12. 有子曰:礼之用和为贵、
nenehe han sai doro,erebe sain obufi,amba ajige songkolohobi.	先王之道、斯为美小大由之。
yabuci ojorakv be bisirengge,	有所不行、
hvwaliyasun be same hvwaliyacibe dorolon i kemnerakv oci,	知和而和、不以礼节之、
inu yabuci ojorakv kai.	亦不可行也。
...........................up to here....................................................	...............................................................................
13. iodzi hendume: akdun ojorongge,jurgan de hanci oci gisun be dahvci ombi.	13. 有子曰: 信近于义言可复也、
kundulerengge dorolon de hanci oci yertacun girucun aldangga ombi.	恭近于礼远耻辱也。
daharangge hajilara be ufararakv oci,inu de obuci ombikai.	因不失其亲亦可宗也。
...............................................................................	...............................................................................
14. fudzi hendume: ambasa saisa jetere de ebire be bairakv,tere de elhe be bairakv.	14. 子曰:君子食无求饱居无求安、
baita de kicembime,gisun de olhoxoro,	敏于事而慎于言
doro bisirengge de baihanafi tuwancihiyaburengge、	就有道而正焉、
tacin de amuran seci ombikai.	可谓好学也巳。
...............................................................................	...............................................................................
15. dzi gung hendume: yadahvn bime haldaba akv，bayan bime cokto akvngge antaka.	15. 子贡曰:贫而无谄,富而无骄何如。
fudzi hendume,ombi,yadahvn bime sebjengge,	子曰可也,未若贫而乐、
bayan bime dorolon de amurangge de isirakv.	富而好礼者也。
dzi gung hendume,irgebun i nomun de,faitara gese,mudure gese, foloro gese、nilara gese sehengge、	子贡曰诗云如切如磋如琢如磨、
tere enteke be henduhebi dere.	其斯之谓与。
fudzi hendume,sy de,teni emgi irgebun be gisureci ombi.	子曰赐也始可与言诗已矣,
dulekengge be alara de jiderengge be sahabi.	告诸往而知来者。
...............................................................................	...............................................................................
16. fudzi hendume: beyebe niyalma sarkc de joborakv,niyalma be sarkv de jobombi.	16. 子曰: 不患人之不己知患不知人也。