Manchu/Lesson 21 - Reading 9

Dialogue

amba age be tetele kemuni yamji buda jetere unde, hefeli yadahvxame adarame amhambi sere anggla, ere yajuha morin sebe aika emu dobori omiholabuci, cimari absi yalufi yabumbi, inemene okini, emu antaha inu juwe boihoji de baire kooli akv, si membe emgeri gosifi bibuhe be dahame, emu erin i budai bele, morin i orho turi be hvlaSame buci antaka?
meni uba ere aniya juwari abka hiya ofi bolori forgon de geli bisan de birebufi, usin jeku be fuhali bargiyahakv, ojoro jakade, be inu hvlaxame jeme beyei ergen be hetumbume hono tesurakv bade, geli aibide niyalma de hvlaxame bure fulu bele bi?
age i gisun be umesi ulhihe, damu be gersi fersi de buda jefi, emu inenggi xun tuhetele xadame yabufi umesi yadahvxaha, sini hvlaxame gajiha bele be mende majige jalgiyame bu, be uyan buda arame jeki, ere emu tanggv fali jiha de sini cihai acare be tuwame bucina.
suwe secci goro baci jihe antaha, giyan be bodoci ere jiha be gairakv acambihe, damu ere aniya jeku be saikan bargiyahakv ofi, emu tanggv fali jiha de emu hiyase bele hvlxambi, bi daci funcehe bele akv bihe anda suwe mujakv baire jakade, suwende ilan moro hiyase be bure, suwe ume komso sere, taka emu erin i uyan buda arame ebitele jefu.
andase ume suhara, ere aniya unenggi jeku haji, aika duleke aniya adali elgiyen bargiyaha bici, suweni juwe ilan niyalma teile sere anggala, uthai juwan funceme anda sehe seme gemu jeterengge bufi ulebumbihe.
sini hendurengge inu, bi inu donjici ere aniya ubade usin be asuru bargiyahakv sembi.
bi ere amargi boode uyan buda arame geneki seci, farhvn dodori tucire dosire de elhe akv sini booi indahvn geli ehe, si mini funde uyan buda arame buci antaka?
je suweni geren andase ere sejen i boode dedure babe icihiya, bi uyan buda benjifi suwende ulebuki.
uttu oci ambula baniha.
bi morin be jafafi bisire si gene. boihoji age geli emu gisun bi, nuyalma jeterengge majige bicibe, ere morin be ainara, orho turi be buci antaka?
niyalma jeterengge hono akv bade, morin i orho turi be aibide bahambi, booi amala emu farsi soco orho bi, si buda jeke manggi, juwe nofi moein be boxome tubade gamafi sindaci hafeli ebimbi dere, beleningge be uleburakv baibi jiha fayame orho turi be udafi ainambi?
uttu oci age i gisun be dahaki, bi sejen i boode genembi, muse juwe nofi ubade tutafi aciha be tuywakiyaki, tere juwe nofi be morin sindabume unggifi dodori dulin oho mangi, muse juwe nofi cembe halame genefi ce amasi jifi amhakini, uttu oci cimari emu xaburara de isinarakv ombi.
ere uyan buda moro saifi be gemu gajihabi, suwe meimeni tamafi jefu.
te buda jeme wajiha, muse juwe niyalma neneme amhaki, sumeni juwe nofi morin sindame gene, dobori dulin de isinaha manggi suwembe halame genere.
bi reike emu amu amhame getefi tuwaci, ilmahv usiha den dekdefi dobori oho, bi neneme genefi tese be halame unggifi amhabuki, si amala jio muse juwe nofi morin be tuwakiyaki.
uttu oci si gene.
ara suweni juwe nofi adaha kai, hacihiyame dedume gene, tubade genehe manggi tere gucu be hacihiyame jio se.
si jiheo morin be boxome gajifi emu bade bargiyafi sinda, uttu ohode tuwaxara de ja, ere dobori farhvn de son son i samsiha de musei yabure jugvn be sartabumbi.
durgiya usiha den ohobi, abka gereme hamika, morin be boxome tataha boode gamafi aciha be icihiyatala urunakv gerembi, morin be hvwaitame sindafi tere juwe gucu be ilibu.
suweni juwe nofi hvdun ilifi aciha be dasata, saikan kimcime tuwa, boihoji ningge be ume taxarame gamara.
aciha be gemu aciha, boihoji de acafi baniha araha manggi jai juraki.
age be sikse jifi mudan akv bade suwembe ambuka jobobuha.
bi suwembe fuhali tuwame mutehekv bime geli ai boboho sere bsbi.
muse hiya diyan de genehe manggi, buda udame jefi yamjishvn de gemun hecen de dosiki,sefu ubaci hiya diyan bahi?
gvsin ba funceme bi.
si sikse juwan ba seme henduhe bihe, enenggi ainu gvsin ba sembi?
bi sikse taxarame ejefi enenggi teni dasame merkime baha.
muse umeteyere serguwen be amcame geneki.
tere yasai juleri sabure sahaliyan bujan utai hiya diyan kai. ubaci tubade isinarangge kemuni nadan jakvn babi, si seibeni beging de feliyeme urehe niyalma bime te adarame onggoho?
bi yabuha akv kejine goidafi tuttu ofi onggoho.
diyan de isiname hamika, muse aibe jeci sain?
muse coohiyan i niyalma kai. uyan halu jeme tacihakv, olhon ningge be jeci antaka?
muse xoloho efen colaha yali udame jefi duleme geneki.
ubade morin hvwaitafi aciha ebubufi jetere jaka uncara diyyan de geneki.
neneme emu moro halhvn muke benju, bi dere oboki.
anda si dere oboha manggi, ai jetere babe minde ala, bi doigonde belhebuki.
meni duin niyalma de gvsin jiha i honin yali, orin jiha i xoloho efen be udafi gaju.
xasihan i amtan majige nitan, dabsun bici gaju, be beye acabufi jeki.
ere xoloho efen dulin xahvrun dulin halhvn, halhvn ningge be taka sindsfi jeki, ere xahvnrun ningge be si gamafi fiyeleku de fiyakvfi gaju.
muse buda inu jeke, hvda be bodome bufi geneki.
boihoji si jio, meni teike jeke xoloho efen de orin jiha, honin yali de gvsin jiha, ere uheri susai jiha be si tolofi bargiyame gaisu.
muse aciha acime geneki, xun seme inenggi culin ofi mujakv halhvn oho, ecimari olhon ningge jetere jakade baibi kangkambi.
ubaci goro akv julergi de emu alban i elbehe diyan boo bi,tubade isinaha manggi udu hvntaha nure omifi kangkara be subume, ulha be majuge teyebufi jai geneki.
nure nucara niyalma ubade jio, mende orin jiha salire nure be tebufi gaju.
ere nure i amtan sain nio?
sain ehe be mini gisun de akdaci ojorakv, ai ocibe si amtalame tuwafi nure sain akv oci, bi emu juha hvda be inu gairakv, bikini omiki.
sain sogi bici majige gaju.
gidaha nasan hengke bi te uthai benjure.
anda si halhvn ningge be omimbio? xahvrun ningge be omimbio?
si ume wencere, enenggi abka halhvn, be gemu kangkaha, xahvrun ningge omici sain.
amba age bi tuwaci, erei dorgi de se sinci ahvn ningge akv, si neneme ere emu hvntaha omi.
ai geli, ajige nitalma bi ere aniya reni gvsin sunja se oho, gvnici geli minci se fulu ningge bi dere, ai gelhun akv uthai alime gaifi omici ombi.
uttu oci kemuni age sini se amba, bi ere aniya teni gvsin juwe se, sinci ilan se deo kai.
ajige niyalma se udu fulu bicibe, ainaha seme neneme alime gaifi omici ojorakv, adarame seci ere mudan jugvn i unduri sasari jime, geren gucuse i kesi de eiten babe minde gucihirehekv ofi, bi umiai joboho suilaha ba akv, enenggi ere unre serengge mini udafi omiburengge, adarame bi neneme omici ombi.
je je age uttu gvnin fayaha be dahame, muse anahvnjara, hacihiyame omicafi hvdukan i geneki.
unre uncara niyalma jihebi, jiha tolofi bucina.
ere menggun sunja fun, si ninggue eli menggun be amasi minde bu.
amba age sain menggun be bucina, ere menggun umesi juken adarame baitaambi?
ere menggun be aibe ehe semib? si tuwa adarame baitalaci ojorakv? si menggun be takarakv oci gvwa niyalma de tuwabu.
ai turgunde gvwa de tuwabumbi? jiha hvlaxara bade gamafi giyai erin hvdai songkoi bahaci wajiha, si uthai encu sunja fun sain memggun be hvlaxame bucina.
ai turgunde terei baru jamarambi? ere nure uncara niyalma temxere mangga, ere gese menggun be adarame baitalaci ojorakv sembi? ecimari buda jetere bade bufi funcehe menggun kai, unenggi ehe oci tere gaimbiheo?
joobai yayadame okini bi alime gaiha, ere giyanakv udu fali jiha, gemu burakv okini.
bi inu umai ambula ufarabuha ba akv, ere majige jalin ge ga seme angga tataraci, gvwa niyalma donjiha de basumbi kai.
xun inenggi dulin dulike, uba hoton ci sunja babi, juwe nofi be amala bibufi elhekeb i ulha be boxome jikini, bi emu gucu be gaifi neneme genefi sain diyan be baime tatafi, jai suwembe okdome jidere, muse neneme hebexeme toktobuhangge, xun ceng hoton duka alban diyan de tatame geneki sehe be dahame, uthai tubade baime genembi, suwe

Translation

大阿哥我們直到現在還每吃晚飯，不但肚子餓不能入睡，而且這騎的馬若挨餓ㄧ夜，明天怎麼騎行呢？反正也沒有一個客人求兩個主人的理，你既已愛顧我們留我們住宿，換給一頓飯的米和馬的草豆如何？
我們這裡今年下天因為天旱，秋季又淹大水，田穀一點未收，所以我們也是換著吃以維持身命尚且不夠，又那裡有多餘的米給人換呢？
我們很瞭解阿哥的話，但是我們在黎明時吃了飯直到日落一天行走疲乏很餓，把你換來的米勻一點給我們吧！
說來你們是從遠地來的客人，按裡講這錢不該要，但因今年稻轂收成不好，一百個錢換一斗，我本來沒有剩餘的米，客人你們既一再央求，所以給你們三升，你們布要嫌少，暫且做一頓稀飯吃飽吧！
客人們不要埋怨，今年委實糧荒，若是像往年豐收時，不僅你們二三人，就是十多位客人也都給吃。
你說得是，我也聽說今年這裡田穀非常欠收。
我如到這後房去做稀飯，黑夜裡出入不便，你家的狗又兇惡，你替我做稀飯如何？
是，你們幾位客人收拾這車房住的地方，我送稀飯來給你們吃。
若是這樣，多謝。
主人阿哥，還有一句話，人雖有一點吃的，但這馬怎麼辨呢？給些草豆如何？
人吃的尚且沒有，那裡有馬的草豆呢？我們房子後面有一塊很好的羊草，你吃了飯後到那裡去放牧時諒可吃飽肚子吧！現成的不餵，白費錢買草豆做什麼呢？
若是這樣就聽從阿哥的話，我到車房去，我們兩個留在這裡看守行李，派他暪兩個去放馬，到半夜以後我們兩個去替換他們，讓他們回來睡吧！如此明天可不至於打瞌睡。
這稀飯碗匙都帶來了，你們各自盛了吃吧！
現在吃完了飯，我們兩個先去睡，你們兩個先去放馬，倒了半夜時去替尼們。
我剛才睡了一覺起來一看，參星升高已是半夜了我先去替換他們來睡，你隨後來，我們兩個看馬吧！
若是這樣，你去吧！
噯喲！你們兩個累了啊，趕緊去睡吧，到那裡時叫那位伙伴趕緊來吧！
尼來了，把馬趕來收放在一處這樣時容易照管，今夜黑暗，各自失散時，眈誤我們走路。
明星已高了，天快亮了，把馬趕回住宿的房子，收拾行李時天必亮了，把馬拴起來，叫那二位伙伴起來吧！
你們兩個趕快起來收拾行李，好好的檢查，不要錯拿了主人的東西。
行李都馱好了，去見主人家道謝後再出發吧！
阿哥我們昨天來無緣無故太打擾你們了。
我全沒能照故你們又說什麼打擾呢？
我們去夏店時，買飯吃了在傍晚時進京城，從這裡到夏店有幾里路？
有三十多里路。
你昨天說過十幾里路，今天為什麼說三十里路呢？
我昨天記錯了，今天才想起來了。
我們不要歇息，趁涼快走吧！
那眼前看到的黑林就是夏店啊，從這裡到那裡還有七八里路，你從前是到北京走熟的人，而現在怎麼忘了呢？
我好多年沒走了，所以忘了。
快到店了，我們吃十麼好呢？
我們是朝鮮人，不慣吃稀麵，吃乾的如何？
我們買燒餅炒肉吃完過去吧！
在這裡拴了馬，卸下行李，到賣食物的店去吧！
先送一碗熱水來，我洗臉吧！
客人你洗了臉後，告訴我吃十麼，我先頊備吧！
給我們四人買來三十個錢的羊肉，二十個錢的燒餅。
湯的味道有一點淡，若有鹽拿來吧，我們自已調了吃。
這燒餅一半冷一半熱，把熱的暫且擱下吃，這涼的你拿夸爐裡烤了拿來。
我們飯也吃了，算給了錢走吧。
主人家你來，我們剛才吃了燒餅二十個錢，羊肉三十個錢，這裡一共五十個錢你點了收下吧！
我們馱行李走吧，因為日正當中非常熱了，今早吃了乾的，所以有點渴。
離這裡不遠前面有一家茅草蓋的店舖，到那裡後喝幾杯酒解渴，讓牲口歇息一會兒再走。
賣酒的人到這裡來給我們盛值二十個錢的酒來吧！
這酒的味道好嗎？
我壞我的話不可靠，不管如何，你嚐嚐看，若是酒不好時，我一個錢也不要，就喝吧！
若有好菜，拿些來吧！
有醃的王瓜，現在就送來。
客人你喝熱的嗎？喝涼的嗎？
你不要溫，觔天天熱，我們都渴了，喝涼的好。
大哥以我看，這裡面歲數沒有比你大的，你先喝注一杯吧！
豈敢，小人我今年才三十五歲，想來還有比我歲數大的吧，那敢就接受喝呢？
這樣的話還是阿哥你的歲數大，我今年才三十二歲，比你小三歲啊！
小人雖然年紀大，斷不可首先接受喝，怎麼說呢，這次沿途一齊來，託各位伙伴的福，諸事沒給我麻煩，我一點沒辛勞之處，今天這酒是我買來給大家喝的，我怎麼可以先喝呢？
是，是，阿哥既然這樣費心，我們不要再推讓，趕緊一齊喝了快點走吧！
賣酒的人來了，算錢給他吧！
這是五分銀子，你找給我六厘銀子吧！
大哥給些好銀子吧，這銀子很平常，怎麼使用呢？
這銀子那一點不好，你看什麼不能用，你若不認識銀子時，叫別人看吧！
為什麼叫別人看，拿到兌錢的地方去照市上的價換得就行了，你就另外換給五分好銀子吧！
何用與他吵鬧，這個賣酒的人很好爭，像這樣的銀子怎麼說不可用，這是今早吃飯的地方剩下的銀子啊，若果真不好，他會要嗎？
算了吧，反正我將就接受了這幾個錢，就是都不給也罷。
我也沒讓你多損失，若為了這一點小事，你一句我一句口角，別人聽了會恥笑啊！
太陽過了中午了，這裡離城有五里路，留兩位在後頭慢慢地趕牲口來，我帶一位伙伴先去找個好店住宿，再來接你們，我們既曾先商定到順城門官店店去住宿，就到那裡去找，你們隨後快來吧！

Vocabulary

Notes

Lesson 20 (Reading 8) ---- Contents ---- Lesson 22 (Reading 10)

References

The text for this lesson was taken from: 中华民国满族协会网站 http://www.manchusoc.org/contents/language.htm.